# 1Quế lan hương – Đặc điểm-cách thuần và cách chăm sóc
Quế lan hương là giống lan đặc biệt có dải hoa dài , có mùi hương thơm dễ chịu của dòng lan đơn thân, là giống lan được nhiều người tìm kiếm nhất hiện nay, quý lan hương là giống lan trồng khá đơn giản, nhưng nếu chúng ta không có kiến thức để chăm sóc thì cây sẽ không cho ra hoa ở mùa sau vì vậy hãy tham khảo cách trồng và chăm sóc loài quý lan hương sau đây :
- Lan sóc lào-cách nhận biết và chăm sóc lan sóc lào
- Lan hỏa hoàng-các loại lan hỏa hoàng-cách chăm sóc
Đặc điểm của quế lan hương
Hoa lan quế lan hương hay thường gọi là lan quế có tên khoa học là Aerides odorata, là loài cây hoa thuộc họ lan Orchidaceae, chi Lan giáng hương (hay chi Aerides falcate). Sở dĩ loài này có tên là Quế lan hương bởi vì hoa của nó có hương thơm của quế đặc trưng. Màu hoa thì rất đẹp và đa dạng, nhưng dòng được ưa chuộng nhất là quế lan hương Hòa Bình .
Tuy nhiên, bây giờ khá hiếm và đắt, một số loại phổ biến hơn là dòng quế vàng xuất xứ từ các tỉnh miền trung hoặc lào. Hoặc một số cây lai có hoa vàng tím mộng mơ đẹp đến mê hồn. Thân cây thường mọc lại với nhau và chung một rễ nên mọi người thường gọi là một giờ quế thay vì một cây quế. Rất lạ đúng không?
Hiện nay quế lan hương phân bổ rất rộng ở nước ta, tùy vào từng vùng miền khác nhau bộ lá của cây sẽ phân hóa để phù hợp với điều kiện khí hậu ở vùng đó, chính vì vậy mà hiện nay rất khó để phân biệt hay tìm kiếm quế lan hương dựa vào bộ lá của cây.
Nhưng phần lớn hiện nay bộ lá của cây vẩn là lá xếp và lá lưới, Thông thường lá xếp được ngưởi ta chuộng nhiều hơn là bởi vì lá nó dày dặn, đầy đặn, xếp đều tăm tắp dọc thân cây, hơi uốn cong xuống, trông rất thục nữ. Còn lá lướt cũng khá giống lá xếp, chỉ có điều nó rất mỏng và dễ rách, đầu lá hơi bị khuyết như lưỡi rắn nhưng trông vẫn rất cuốn hút.
Cũng giống như các loại khác trong chi Lan giáng hương, Quế lan hương sống ở các vùng nhiệt đới ẩm và cận nhiệt Châu Á. Một đặc điểm vượt trội của loài này chính là có bộ rễ rất phát triển. Dẫn đến chúng rất dễ thích nghi với môi trường và có sức tăng trưởng mạnh mẽ. Do đó việc chăm sóc Quế lan hương cũng như cách trồng Quế lan hương rất đơn giản, không quá cầu kì như những loại lan khác.
Cách trồng cây quế lan hương
Khi chúng ta quyết định tự tay trồng những giò lan quế lan hương phát triển , ta nên biết nguần mua những cây con và tránh những cây đã héo hay bị dập lá , mùa nhân giống lan quế lan hương tốt nhất là vào mùa xuân, thời tiết thuận lợi cho những ki con phát triển, nguần giống có thể được khai thác từ rừng hay tại các nhà vườn đã trồng thuần cây giống.
khi mua lan về, các thân sẽ được cắt tỉa các rễ bị hỏng và thối, chọn những thân khỏe, sau đó treo ngược lên ở chỗ thoáng mát tránh nước và để trong khoảng 3 ngày
- 1 thìa cafe đường
- 1 thìa cafe NKP 30-10-10
- 1 viên tránh thai (hoặc 3-4 giọt Atonik)
- 4 lít nước
- Ngâm quế lan hương (Aerides Odorata) trong hỗn hợp này trong khoảng 4-8 h.
- Hoặc có thể phun thuốc B1, humic (cách dùng theo đúng liều lượng của thuốc) hoặc nước vo gạo mới để kích thích cây lan ra rễ mới.
+ Sau đó, bạn treo chùm lan vào chổ mát, nên tránh trời mưa vì lúc này cây lan đang bị sốc môi trường rất dễ chết và rụng lá khi gặp mưa nhiều. Mỗi ngày phun sương nước một lần vào buổi sáng sớm, sau 7 ngày thì phun lại thuốc kích thích ra rễ một lần nữa, sau 15-20 ngày khi cây lan hết rụng lá thì tiến hành trồng vào chậu hoặc ghép vào khúc cây khô.
+ Sau khi ghép trồng, không tưới trong 3 ngày và sau đó để cây nơi thoáng, mát và có ẩm tương đối ~70%. Sau đó tưới nước phun sương nhẹ + bón B1 nhẹ (1/2 liều lượng) cho đến khi cây ra rễ.
Gỡ các cây phong lan này xuống và ghép vào các thân gỗ đã được chuẩn bị sẵn chú ý phải cố định thân chúng vào gỗ có thể sử dụng súng bắt ghim hoặc dây buộc làm sao để cây không bị rơi ra. Hoặc bạn có thể sử dụng những chậu chuyên dùng cho lan để đảm bảo sự thoáng khi cho rễ. Sau đó treo lan lên chỗ thoáng mát
Hằng ngày cần cũng cấp đủ độ ẩm, nhiệt độ, ánh sáng và nước cho cây. Độ ẩm tuyệt nhất là ở trong khoảng 70%, ánh sáng 70%. Ngoài ra trong khoảng 2 tuần đâu bạn nên phun kích rễ 2 lần/ tuần.
Như vậy bạn đã hoàn thành việc trồng quế lan hương, hãy đợi đến khi trên thân cây ra rễ như vậy bạn đã thành công ở bước trồng rồi.
Cách chăm sóc lan quế lan hương
Sau quá trình xử lý những cây quế lan hương, khi thấy cây bắt đầu ra rễ mới ta tiến hành chăm sóc và chú ý tới các điều kiện tốt nhất cho cây phát triển, Đảm bảo độ ẩm 70%, ánh sáng 70% thoáng gió, không bị đọng nước ở chậu vì có thể dẫn đến thối rê. Để đảm bảo được độ ẩm trong vườn thì mùa hè và mùa hanh khô bạn nên tưới 3-4 lần trên một này.
Khi cây lan ra rễ mới lúc này mới tưới phân cho cây, Giáng Hương là loài lan có sức sống mạnh, tự lấy dinh dưỡng từ không khí được nên không cần bón phân nhiều, dùng phân 20.20.20 hòa tan ½ muỗng càphê phân bột trong 4lít nước, phun ướt đẫm lá, rễ cây lan 15ngày/lần vào buổi sáng,
bạn có thể tận dụng lưới nilon chụp hoa cúc đựng phân chì tan chậm vào trong và hàn kín 2 đầu, đính 5 -7 túi phân này lên quanh thân khúc gỗ, hay đặt lên trên những miếng gỗ mục trong chậu hoa thì không cần phải tưới phân thường xuyên, sau 3 tháng thì thay túi phân một lần.
Phong lan Giáng Hương cần độ ẩm không khí cao nên chậu lan phải được tưới nước mỗi ngày, nên tưới vào lúc sáng sớm. Ở nơi có khí hậu nóng, khô vị trí trồng lan Giáng Hương bạn nên đặt bên dưới một chậu nước để làm tăng độ ẩm của không khí quanh chậu lan Giáng hương. (Bạn có thể kết hợp trồng một chậu bông súng, chậu bèo cám,… bên dưới chậu lan)
Cung cấp dưỡng chất để nuôi cây phát triển bằng cách sử dụng các loại phân hưu cơ
Trước và sau khi thay đổi thời tiết nên phun thuốc chống nấm cho cây để tránh bệnh và lây lan
Chú ý năm đầu tiên ta không nên để cây ra hoa mà để năm sau mới cho cây ra hoa lúc đó cây phong lan đã phát triển ổn định chất lượng hoa sẽ cao hơn.
Năm sau khi cây đã phát triển khỏa mạnh ra được 3-4 lá mới ta cứ chăm sóc như bình thường
Nếu chăm sóc Quế lan hương đúng cách, cây sẽ cho ra hoa rất đẹp. Thông thường vào khoảng tháng 7 hoăc tháng 8 âm lịch, hoa sẽ nở rộ và toả ra mùi hương quế dễ chịu. Chắc hẳn những ai đã từng được thưởng thức sẽ không thể quên được hương thơm đặc biệt này. Thời gian hoa khoe sắc nằm trong khoảng độ 20 đến 25 ngày tuỳ thuộc vào một số điều kiện chủ quan khác.
Quế lan hương có mấy loại
Aerides crassifolia lá dày (giáng xuân), đặc điểm lá dày, cứng và xòe sang hai bên, hoa nở vào mùa xuân, rất lâu tàn mầu hồng tím và tím đậm. Lan mọc ở Trung và Nam bộ: Đà lạt, Blao, Đắc lắc…
Hoa mọc từng chùm dài 15-30 cm, hoa to khoảng 3-4 cm, lâu tàn có hương thơm và nở vào mùa Xuân đến mùa Hạ.
Từ Sơn La của vùng cao nguyên miền Bắc, chạy dài theo những tỉnh Kontum, Đắc Lắc, Lâm Đồng, Đà Lạt của cao nguyên miền Trung kéo dài đến Tây Ninh của miền Đông Nam Phần có Giáng Xuân hay Giáng Hương quế (Aerides falcata var. maurandii) dài khoảng 50-70 cm, lá màu xanh đậm có sọc, mặt dưới của lá hơi tím đỏ. Chùm hoa dài 30-50 cm với khoảng 15-30 hoa to từ 2,5-3 cm, có hương thơm và nở vào mùa Xuân qua mùa Hạ.
Aerides falcata lindl (tam bảo sắc), Giáng hương quế, hoa nở vào tháng 5-6 mầu hồng nhạt với những vệt tím hồng, mọc ở các tỉnh miền Trung dọc theo dãy núi Trường sơn.
Aerides flabellata Rolfe, Giáng hương môi quạt: hoa nở vào mùa xuân, mầu nâu tươi môi có gai vàng cong ra phía trước, mọc ở miền Bắc.
Chỉ mọc trên cao nguyên miền Bắc ở hai tỉnh Lai Châu và Sơn La, Giáng Xuân quạt hay Giáng Hương quạt (Aerides flabellata), có lá xòe ra hai bên như chiếc quạt dài từ 15-16 cm, chiều ngang từ 2-3 cm. Chùm hoa thưa chứ không dày như những loại Giáng Hương khác, dài rũ xuống khoảng 10-25 cm, màu hoa cũng khác có 5 cánh lớn màu xanh vàng chấm nâu và lưỡi màu hồng tím, hoa lớn khoảng 2 cm, thơm và nở vào mùa xuân.
Giáng hương quế nâu – Aerides houlletiana• Aerides houlletiana, Giáng hương quế nâu: hoa nở vào mùa hè mầu vàng nâu, hay vàng chanh, môi tím mọc ở miền Nam: Đà Lạt, Tây ninh.
Ở hai tỉnh Kontum, Đắc Lắc của cao nguyên miền Trung, tỉnh Tây Ninh của miền Đông Nam Phần và ở đảo Phú Quốc có Giáng Hương quế nâu hay là Họa Mi (Aerides houlettiana hay Aer falcata, Aer picotianum, Aer platychilum) thân dài từ 50-70 cm, lá xanh ngắt dài từ 30-40 cm, chiều ngang từ 2-3 cm. Chùm hoa rũ xuống dài từ 30-40 cm, hoa dày từ 20-30 chiếc, to khoảng 2,5 cm, có nhiều màu vàng lạt hay xanh lá cây lạt hơn là màu hồng hay tím, thơm ngát như mùi chanh hay cam và nở vào mùa Xuân và mùa Hạ.
Aerides multiflora Roxbury (giáng hương Sóc Lào): Giáng hương nhiều hoa, lá dài và cong, hoa nhiều mọc sát với nhau, hoa nở vào mùa hè, mầu hồng nhạt có chấm và đỉnh mầu tím, mọc ở Thủ đầu một, Bì đúp, Tân Uyên, Đắc Lắc.
Aerides odorata (Quế lan hương): Giáng hương thơm, thân dài đến 1 thước, lá dài chừng 30 phân, hoa nở vào mùa hè, cánh hoa trắng hồng viền tím,môi cuộn tròn lại. Lan mọc ở khắp Bắc, Trung và Nam.
Aerides odorata gồm nhiều nhánh nhỏ:
1/ Aerides odorata : Giáng hương quế hay còn gọi là Quế lan hương
2/ Aerides odorata var alba : Giáng hương Bạch nhạn
Thân tròn, nhỏ, dài trung bình, lá dài từ 10 đến 20 cm,nhỏ hơn cỡ 2 cm, lá xếp đều hai bên thân, dựng và hơi khum vào phía trong, mầu xanh nhạt hơn, khoảng cách giữa các lá thưa hơn. Vòi bông đam ra từ nách lá, có trung bình 10 đến 15 bông trên một vòi hoa nếu cây phát triển tốt và già cây thì vòi hoa có thể lên tới trên 30 bông trên một vòi. Hoa mầu trắng , nở muộn hơn Hồng sắc trong khoảng tháng 6 , 7 mùi thơm nhẹ.
3/ Aerides odorata var micholitzii hay Aerides odorata var rosea (còn gọi là hồng nhạn)
đẹp, nở vào mùa xuân. Lan mọc ở cao Bằng, Lạng sơn.
Trên cao nguyên Bắc phần từ những tỉnh Sơn La, Hòa Bình đến tỉnh Kontum, Bù Đốp, Đắc Lắc của cao nguyên Trung phần và ở Nam Cát Tiên National Park có Giáng Hương nhiều hoa, hay gọi nôm na là Đuôi Cáo, Sóc lào (Aerides multiflora hay Aer affinis, Aer godefroyana) thân ngắn, lá có chừng 12 chiếc, cứng và ngắn hơn chùm hoa. Chùm hoa Đuôi Cáo này dài từ 30-40 cm hoa rất nhiều khoảng 30-50 chiếc to khoảng 2,5 cm mọc sát vào nhau, cánh dầy, hoa thơm nở vào mùa Xuân và mùa Hạ, loại Giáng Hương này rất có rất nhiều người nhầm lẫn là Ngọc Điểm (Rhynchostylis).
Aerides rubescens (Giáng thu): cây nhỏ hoa nở vào cuối xuân, đầu hạ mầu hồng tím mọc ở Lâm Đồng, Phan Rang.
